به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا، کتاب «تحلیل انتقادی استعاره: رویکردی شناختی ـ پیکره‌ای» نوشته جاناتان چارتریس ـ بلک برای نخستین بار تحلیل انتقادی استعاره را معرفی کرده و آن را ابتدا برای تحلیل استعاره‌های سیاسی و سپس تحلیل استعاره در گفتمان دینی [قرآن و انجیل] و رسانه‌ای [ورزشی و اقتصادی] به کار می‌بندد.
هدف نویسنده روشن کردن مقاصد، ایدئولوژی‌ها و جهان‌بینی‌های نهفته در پس متن تحلیل انتقادی استعاره در سه مرحله تشخیص، تفسیر و تبیین استعاره است. چارتریس معتقد است که استعاره را تنها می‌توان با درنظر گرفتن وابستگی متقابل ابعاد معناشناختی، کاربردشناختی و شناختی آن توضیح داد و در همین چارچوب مجموعه‌ای از معیارهای زبان‌شناختی، کاربردشناختی و شناختی را در توصیف استعاره پیشنهاد می‌کند که می‌تواند الهام‌بخش پژوهش‌های بینارشته‌ای جدید در علوم سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، مطالعات فرهنگی، دینی و رسانه‌ای باشد.
ویژگی بارز این کتاب بر خلاف آثار پیشین که به تحلیل گفتمان‌های فردی متون و سخنرانی‌های سیاستمداران، علمای دین و اقتصاد یا عملکرد گزارش‌های ورزشی پرداخته‌اند، آن است که حیطه تحلیل گفتمان انتقادی را به گستره‌ای فراتر داده، با تحلیل استعاره‌ای، پیکره‌های جامع‌تر در حوزه‌های گفتمان دینی «اسلام و قرآن» یا «مسیحیت و انجیل»، گفتمان سیاسی «احزاب کارگر جدید و محافظه‌کار» یا گفتمان رسانه‌ای در بافت‌های «اقتصادی و ورزشی» پرداخته و با رویکردی شناختی و پیکره‌ای معانی نهفته در کلام اهالی این حوزه‌ها را به مدد استعاره بیرون کشیده و آشکار کرده است.
درواقع سعی کتاب ارائه راهی برای درک بهتر چیستی استعاره و تحلیل نقش آن در حوزه‌های خاصی چون گفتمان سیاسی، مطبوعاتی و دینی است. نویسنده باور دارد که استعاره نمونه نابی از چگونگی اثرگذاری کاربردشناسی (انتخاب‌های زبانی بافت ـ محوری که سخنگویان اختیار می‌کنند) بر معناشناسی (نظام زبانی برای تحقق معنا) است. در همین راستا کتاب محدوده‌ای از مطالعات استعاره‌ای پیکره‌ای را از دو نوع گفتمان سیاسی (بیانیه‌های احزاب و سخنرانی‌ها) و دو حوزه گفتمان مطبوعاتی (ورزش و گزارش اقتصادی) و دو نوع متن دینی (انجیل و قرآن) را شرح داده و در پایان نیز نتایج گرد هم آورده شده‌اند تا الگویی گفتمانی برای استعاره ارائه شود.
در بخشی از کتاب درباره اهمیت استعاره و گستردگی و تنوع پژوهش‌هایی که درباره آن انجام شده آمده است: «یکی از دلایل این حجم از گستردگی و رشد علاقه به این دلیل است که استعاره ریشه در خلاقیت بشری دارد. رمزگشایی جدید زبانی در روابط پدیده‌ها، نقش کاوش‌گرانه در انگیزش روش‌هایی نوین درک دارند که به نوبه خود مبنای روش‌های جدید تفکر و عمل نیز هست. استعاره مصداق توانایی ذهن بشر برای درک روابط متشابه و یافتن شباهت‌ها از میان تفاوت‌هاست. این ویژگی بنیادین چیزی است که تفکر «خلاق» دانسته می‌شود.»
همچنین در تعریف مفهوم استعاره می‌خوانیم: «فرآیند استعاره در زبان، تبادل معانی میان واژه‌هایی است که ما در استعاره‌های کلامی صریح بررسی می‌کنیم و بر پایه جهانی ادراک‌شده بنیان نهاده می‌شود که خود محصول استعاره پیشین یا ناخودآگاه است. اگر این مطلب که استعاره نتیجه انتقال از دنیای ناخودآگاه به دنیای ادراکی و ملموس است، نادیده گرفته شود، به‌درستی با فرآیند استعاره روبرو نخواهیم شد.»
سرفصل‌های کتاب نیز عبارتند از: پیشینه و نظریه استعاره، استعاره و اندیشه، رویکردهای انتقادی به استعاره، استعاره در گفتمان سیاسی، استعاره‌های حزب کارگر جدید، استعاره در بیانیه‌های سیاسی احزاب بریتانیا، استعاره در سخنرانی‌های ریاست جمهوری آمریکا، استعاره در گزارش‌های مطبوعاتی، استعاره در گزارش‌های ورزشی، استعاره در گزارش‌های اقتصادی، استعاره در گفتمان دینی، استعاره در انجیل، استعاره در عهد عتیق، استعاره در قرآن، نظریه‌ای گفتمانی درباره استعاره و تحلیل انتقادی استعاره.
کتاب «تحلیل انتقادی استعاره: رویکردی شناختی ـ پیکره‌ای» نوشته جاناتان چارتریس ـ بلک با ترجمه یکتا پناه‌پور در ۳۲۶ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و به قیمت ۵۸۰۰۰ از سوی انتشارات لوگوس منتشر شده است.
نظر شما